یادداشت | باتلاق گاوخونی یا معده

به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، امروزه آدم ها کمتر وقت می کنند یک سری کارها رو که جزء ضرورت های زندگیشان هست انجام بدهند. طوری سبک زندگی تغییر کرده است که بعضی چیزها جایشان را به برخی چیزهای دیگر داده اند! مثلا خواب سرشب جایش را به خنداونه داده است و صبحانه صبح زود جایش را با ناهار تعویض کرده است. اصلا جوری سبک زندگی تغییر کرده است که نه این طرفی است نه آن طرفی!

آن طرفی ها صبحانه و ناهار و عصرانه و شامشان سروقت و با یک وسواس خاص استفاده می شود. از سرو غذاهای ناسالم آن جا هم که بگذریم باید گفت که آن جا هم فست فود هست هم هات داگ! هم پیتزا هست هم همبرگر. یعنی اگر قرار است خوراکشان هم ناسالم باشد، خوردن آن ناسالم را هم با نظم می خورند!

این طرفی ها اما بعضا کارشان برعکس که چه عرض کنم کلا وارونه است! صبحانه را به ناهار می دوزد و شام را مفصل تر از ناهار به خاطر حضور مهمان دولپی می خورد! هم دوست دار فست فود است و هم عاشق آبگوشت های ایرانی!

هم قرمه سبزی ایرانی دیرپز را میپسندد هم بیف استراگانوف روسی و هم پیتزاهای ایتالیایی! اصلا معلوم نیست معده این بنده خدا کدوم طرفی است! معده که دیگر آدم نیست تا به ساز تو برقصد!

این حرف ها حکایت امروز خورد و خوراک برخی از ماهاست. مائی که هم رستوران داریم هم دیزی سرا، هم فست فودی داریم هم آشپزخانه سنتی! بین سنت و مدرنیته گیر کردیم و همین جور این دوطرف دارد ما را می بلعد.

از طرفی نمی توانیم از نوشابه با ساندویچ بندری بگذریم و از طرفی دیگر مزه دوغ محلی را با کباب داغ!

اینجا چند نکته را می خواهیم متذکر شویم که بد نیست در تغذیه فست فودیمان بیشتر دقت کنیم.

سبک استفاده از خوردنی ها و نوشیدنی‌ها در دین کامل اسلام برای خیلی از ماها مغفول مانده است. یعنی عده ای از ما هم می خواهیم خوراک اسلامی را رعایت کنیم هم می خواهیم امروزی غذا بخوریم. البته در برخی موارد این دو با هم تناقض ندارند اما تناقض رفتاری ما بلاهای عجیبی بر سر معده ما می آورد و البته معده محل تمامی دردهاست.

در قرآن کریم خداوند متعال سفارش به خوردن نموده است؛ اما دو نکته مهم را برای این خوردنی ذکر کرده است. غذایی که انسان می خورد باید هم حلال و هم طیب باشد.

در کشورهای اسلامی و حتی برای راحتی مسلمانان در کشور های غیراسلامی، غذاها را با آرم حلال تولید می کنند، اما گویا خبری از طیب بودن آن نیست! این طیب بودن این قدر مهم است که امروزه مسلمانان با بیماری های زیادی دست و پنجه نرم می کنند.

اینکه دردها از شکم آغاز می شود همین است. وقتی غذا، حلال و طیب بود، معده سالم می ماند.

در معنای طیب هم در واژه شناسی و هم اصطلاحی به معنای دلچسب و طبع پسند بودن که مورد نفرت نباشد؛ مانند پلیدی ها و ناپاکی ها ذکر شده است. طیب به چیزهای پاکیزه نیز گفته می‌شود.

در معانی فوق این طور برمی آید که غذای حلال باید طیب نیز باشد، یعنی هم پاکیزه و هم مطابق با طبع و به دور از هرگونه پلیدی.

امروزه در خوراکی های ما حلال به وفور به چشم می خورد؛ اما موارد کمی از آن طیب هستند. مثلا پفک، آدامس، فست فود، نوشابه و مانند این ها حلال هستند؛ اما طیب نیستند.

حتی برخی از خوراکی های حلال طیب ذاتی را نیز ما از طیب بودن می اندازیم. مثلا نخود حلال طیب است اما آنقدر آن را در روغن مانده و پرضرر بالا و پایین می کنیم که خودش می شود منبع ضرر!

وعده های غذایی در سبک زندگی اسلامی مبتنی بر صبحانه و شام است. جالب اینجاست که صبحانه ما سردی جات، ناهار ما پرچرب و شام ما برنج و خورشت است! بعد ناله می کنیم از درد و ناراحتی!

در قرآن کریم وعده های غذایی بهشتیان صبحانه و شام ذکر شده است. درباره صبحانه و رابطه آن با طول عمر از پیامبراعظم علیه و آله السلام روایت است که می فرمایند: هر کس خواهان ماندن است و البتّه ماندنى در کار نیست، باید صبح زود صبحانه بخورد...»

در زندگی اسلامی صبحانه باید غذاهای مقوی و غیرسرد باشد، اما پنیر صبحانه ثابت ما ایرانی هاست! ناهار هم که جزءلاینفک زندگی شده در صورتی که عصرانه وعده غذایی اسلامی است. دلیل آن هم این است که بدن ما با طبیعت تنظیم است و بر اساس طلوع و غروب و اوقات روز مشخص شده است.

در روایتی از امام رضا علیه السلام پیرامون وعده شام آمده است که می فرمایند:‌ کاستن از حجم غذای شام و نه ترک کامل آن است. آن حضرت می‌فرماید: کسی که می‌خواهد سالم و بدنی سبک و کم گوشت داشته باشد از شامش بکاهد.

یعنی صبحانه و شام در طول سال مانند اوقات روز، از نظر ساعت مصرف، جا به جا می شود و اگر با حلال طیب و توصیه های بهداشتی اهل بیت علیهم السلام همراه شود بیماری به سراغ انسان نمی آید.

البته این نوع تغذیه برای بدن هایی است که با دو وعده غذایی، مقدار انرژی مورد نیازشان در روز تامین می شود اما افرادی که نیاز بیشتری به تغذیه برای فعالیت های خود دارند البته بدون قید پرخوری، از محل بحث خارج هستند.

وعده شام باید سبک تر از صبحانه باشد و باید از غذاهای سنگین اجتناب کرد. برخی بیماری های روحی منشأش غذاهای مانده در معده ماست!

حال شما ببینید فست فود با معده من و شما چه می کند‌؟ آیا عصبانیت، دل درد، سردرد، افسردگی و چاقی و مانند اینها علتش چیست؟

این زندگی ما نیست که کوتاه شده تا کارهایمان را سریع تر انجام دهیم و وقت کمتری برای خوراک بگذاریم بلکه خودمان زندگیمان را با خوراک غیرصحیح کوتاه کردیم.

آیا برای تمام کارهای زندگی مان مانند غذا اینقدر عجله می کنیم؟‌ آیا برای استحمام، قضای حاجت و یا تلویزیون دیدن و تفریح کردن هم فست فودی عمل می کنیم؟

رمز صحت بدن و سلامت روان استفاده صحیح از خوردنی ها و خوردن حلال طیب است و همین کار کوچک باعث می شود تا فرهنگ تغذیه اسلامی در کشور و جهان اسلام رنگ واقعی به خود بگیرد. ان شاءالله./829/ی۷۰۲/س

محمدمهدی مرادی پژوهشگر حوزه علمیه قم

منابع

قرآن کریم

طب‌الرضا، ص 270 و 271

شیخ صدوق، محمد بن على‏، من لا یحضره الفقیه، ج ‏3، ص 555